Subnet Mask là gì? Tìm hiểu về cách chia Subnet Mask từ A – Z

Subnet Mask là gì là vấn đề được rất nhiều người quan tâm. Khi truy cập internet, các thiết bị sẽ đều có địa chỉ IP gồm 2 phần, đó là host/client address và network address. Trong đó, 2 thành phần host address và network address sẽ được phân chia bởi Subnet Mask. Vậy subnet mask là gì? Cách chia subnet mask thế nào? Hãy cùng FPT Cloud tìm hiểu chi tiết từ A - Z về Subnet qua bài viết dưới đây.

>>> Xem thêm: Cloud Server là gì? Hoạt động của hệ thống máy chủ đám mây

1. Subnet là gì?

Subnet là một số dạng 32 bit. Để tạo ra Subnet mask, người ta sẽ đặt host bit dưới dạng số 0 và network bit dạng số 1. Từ đó tạo ra các dãy số có dạng nhị phân là 0 và 1 để phân chia địa chỉ IP thành 2 phần, tương ứng với địa chỉ mạng và địa chỉ host. 

Địa chỉ mạng thường có số 0 và địa chỉ broadcast thường có số 255. Ngoài ra, địa chỉ IP, Subnet Mask và router sẽ có các cấu trúc riêng. Tùy từng khu vực, từng địa chỉ mà địa chỉ thể hiện sẽ có sự khác biệt. Người dùng có thể dựa vào các số này để xác định chính xác IP và route của mình.

Khi các đơn vị bổ sung subnetworking, đơn vị cần sử dụng subnetting, sau đó chia host thành một subnet. Chính vì thế, khi tìm hiểu subnet là gì, bạn cần lưu ý, mục tiêu chính của subnet mask đó là kích hoạt quá trình subnetting. Trong đó, subnet mask sẽ có tác dụng che địa chỉ IP của bạn dưới dạng các số 32 bit. Đây cũng là lý do vì sao Subnet Mask có từ “mask” - mặt nạ ở trong tên gọi. 

2. Cách thức hoạt động của Subnet mask

Sau khi đã tìm hiểu Subnet là gì, chắc chắn bạn sẽ không thể bỏ qua cách thức hoạt động của dạng số này. Như đã giải thích ở trên, Subnet mask chia mạng thành nhiều phần, dưới dạng sub-network hoặc subnet. 

Người dùng có thể giảm lưu lượng mạng bằng Subnet mà không cần cài đặt, lắp bổ sung một mạng mới. Điều này giúp việc sử dụng internet dễ dàng hơn. Giờ đây, chỉ cần một mạng tổng, các đơn vị đã có thể chia thành nhiều mạng con để sử dụng mà không lo quá tải hệ thống. 

Đặc biệt, với các đơn vị chỉ sử dụng một mạng cục bộ LAN duy nhất và phải chia thành nhiều phân đoạn, việc sử dụng Subnetting sẽ vô cùng quan trọng và cần thiết. Sử dụng subnetting sẽ giúp bạn: 

• Giảm được lưu lượng tải mạng do giảm khối lượng broadcast
• Giúp người dùng có thể làm việc tại nhà nhưng vẫn sử dụng được mạng cục bộ. 
• Tổ chức có thể vượt qua các ràng buộc của mạng LAN, vượt qua số lượng host tối đa theo quy định.
   

>>> Xem thêm: PING là gì? Đánh giá chỉ số Ping khi kiểm tra tốc độ mạng

3. Cách tính và xác định lớp IP

Để việc sử dụng Subnet mask hiệu quả, người dùng cần lưu ý cách tính và xác định lớp IP. Để xác định, bạn có thể dựa vào các bit bậc cao hoặc bit ở ngoài cùng, bên trái của địa chỉ IP. Bất cứ địa chỉ IP nào cũng có thể được xác định bằng cách làm này. Một địa chỉ IP sẽ có 5 lớp mạng, được chia thành các lớp, đánh ký hiệu từ A - E và địa chỉ IP sẽ nằm trong các lớp này. 

Trong đó: 

• Mạng A thể hiện phần mạng đầu tiên. Người dùng có thể phân chia các host thành octet 2, 3, 4 khi cần thiết. Các mạng có hơn 65.534 host nên sử dụng subnet mask A. 
• Subnet mask B thể hiện 2 phần octet 1 và 2. Người dùng có thể dùng octet 3 và 4 để phân chia các phần host. Octet 3 và 4 có dạng 16 bit. Các mạng có số lượng host từ 256 - 65.534 host thích hợp để sử dụng Subnet mask class B. 
• Subnet mask C thể hiện 3 octet 1, 2 và 3. Vì thế, người dùng chỉ có thể phân chia host ở octet 4 và sử dụng trong 8 bit còn lại. Subnet mask C phù hợp với các mạng có số lượng host nhỏ hơn 256. 
• Subnet mask D dành riêng cho multicast
• Subnet mask E không được dùng trong internet thông thường mà thường được sử dụng khi nghiên cứu. 

Các lớp mạng A, B, C có thể có subnet mask tự nhiên hoặc mặc định: 

• Class A: 255.0.0.0
• Class B: 255.255.0.0
• Class C: 255.255.255.0

Từ đó, người dùng có thể dựa trên subnet mask mặc định để xác định được số lượng Host. Đồng thời, xác định được địa chỉ IP mà mạng cục bộ đang sở hữu. 

4. Vì sao cần tính và chia Subnet mask?

Khi tìm hiểu Subnet là gì, nhiều người sẽ thường thắc mắc tại sao cần tính và chia công cụ này. Trên thực tế, hiện nay, hầu hết các công ty, doanh nghiệp, tổ chức đều có nhu cầu truy cập vào mạng LAN cực kỳ lớn. Các đơn vị thường sử dụng nhiều thiết bị như laptop/PC.

Mỗi máy tính sẽ có một dây mạng riêng. Điều này khiến cấu trúc mạng bị ảnh hưởng, tốc độ truy cập chậm đi, bị giới hạn do việc kết nối quá nhiều. Điều này dẫn tới việc khi kết nối sẽ tạo ra các con số khác nhau, không đúng chuẩn. 

Ngoài ra, việc kết nối thiết bị, quản lý thiết bị cũng gặp nhiều khó khăn. Đặc biệt là trong việc tính các chỉ số và số lượng băng thông. Vì thế, subnet mask đã được tạo ra để giúp người dùng giải quyết khó khăn này. 

Khi tìm hiểu Subnet là gì, chúng ta đã biết, Subnet mask sẽ phân chia địa chỉ IP. Subnet mask hoạt động thông qua việc hạn chế phạm vi hoạt động, giúp hạn chế, giảm thiểu tối đa tình trạng tắc nghẽn mạng khi sử dụng đồng thời nhiều thiết bị. 

Trong quá trình sử dụng, nếu người dùng gặp trục trặc, Subnet mask cũng sẽ bị động khắc phục ở phạm vi cục bộ, không làm ảnh hưởng tới hệ thống mạng chung. Hệ thống mạng lớn sẽ được bảo vệ toàn diện hơn, hiệu quả hơn khi sử dụng Subnet mask. 

5. Cách chia Subnet như thế nào?

Subnet mask chia thành các lớp từ A - E. Người dùng sẽ sử dụng các lớp này để phân chia host. Mỗi lớp sẽ tương ứng với 1 số lượng host. Chẳng hạn như lớp C là 256 Host. Để chia subnet, bạn chỉ cần lấy số lượng host này, chia cho tổng số mạng con. Lúc này, số địa chỉ ban đầu vẫn được giữ nguyên. Tuy nhiên, chúng ta đã chia mạng tổng thành các mạng con và mỗi mạng con sẽ có số địa chỉ ít hơn. 

Chẳng hạn như bạn lấy 256 host của lớp C chia cho 8 mạng con. Do trong số 256 Host đã có 2 host được sử dụng để xác định địa chỉ mạng và địa chỉ Broadcast nên chúng ta còn 254 host. Sau khi chia đều cho 8 mạng con, chúng ta có 32 địa chỉ trong mỗi mạng.

Lúc này, các subnet trong mỗi mạng con sẽ cung cấp 2 địa chỉ subnet và broadcast, tức là mỗi mạng con còn sẵn 30 host. Như vậy, số lượng host đã được giảm và việc sử dụng sẽ hiệu quả hơn, việc quản lý cũng dễ dàng hơn. 

Tương tự, bạn có thể áp dụng để tính đối với các lớp khác. Đây là một nội dung cực kỳ quan trọng khi bạn tìm hiểu subnet là gì. 

>>> Xem thêm: Web server là gì? Tìm hiểu cơ chế hoạt động của web server

6. Hướng dẫn cách tính Subnet Mask chi tiết

Để tính đúng và chính xác subnet mask, bạn cần thực hiện 4 bước sau:

• Chuyển đổi sang hệ nhị phân
• Tính địa chỉ Subnet
• Tìm phạm vi của Host

Tính tổng số Subnet và host trên mỗi mạng riêng.

Trong quá trình tìm hiểu subnet là gì, chắc chắn không thể bỏ qua cách tính kiểu số này. Để giúp người dùng hiểu rõ hơn các tính subnet, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu một ví dụ cụ thể với lớp C.  

6.1 Bước 1: Chuyển đội sang hệ nhị phân

Trước tiên, tại Class C, người dùng lấy 5 bit để chia cho các mạng con, sau đó để lại 3 bit dùng cho máy chủ. Như vậy, chúng ta có thể có tối đa 32 bit cho 1 mạng con. Sau đó, tiến hành chuyển đổi địa chỉ IP bạn đang có sang hệ nhị phân. 

Chẳng hạn, địa chỉ IP có bạn có dạng: 192.168.10.44. Vậy khi đổi sang hệ nhị phân sẽ có dạng:

192	168	10	44
11000000	10101000	00001010	00101100

6.2 Bước 2: Tính địa chỉ Subnet

Sau khi chuyển sang hệ nhị phân, bạn có thể dễ dàng tính được địa chỉ IP Subnet bằng cách thực hiện theo tác AND theo quy tắc: 

• 1 + 1 = 1
• 1 + 0 = 0
• 0 + 1 = 0
• 0 + 0 = 0 

Hãy tính dựa trên IP Host và subnet mask để tìm được địa chỉ subnet chứa host. 

6.3 Bước 3: Tìm phạm vi của Host

Trước khi chuyển đổi sang hệ nhị phân, chúng ta đã dùng 5 bit ở Class C. 5 Bit này được sử dụng trong việc xác định subnet. 3 bit còn lại dùng để xác định host trong một mạng con cụ thể. Để xác định địa chỉ subnet, bạn cần xác định tất cả các bit 0 trong host. Địa chỉ broadcast sẽ là tất cả các bit 1. 

Hãy lưu ý, host đầu tiên sẽ được xác định bởi các số 0 và 1. Ngược lại, host cuối cùng được xác định bởi số 1 và 0. Bạn cần tránh nhầm lẫn giữa các thứ tự này để không tính nhầm phạm vi của host. 

6.4 Bước 4: Tính tổng số subnet và host trên mỗi subnet

Bước tính tổng subset là bước cuối cùng và cũng là bước bạn không thể bỏ qua khi tìm hiểu subnet là gì. Sau khi đã có được chính xác số lượng subnet và host của mạng LAN, bạn có thể tính cho từng mạng riêng lẻ. Bạn cũng sẽ sử dụng hệ nhị phân để tính tổng subnet và host trên từng mạng lẻ. Cụ thể giả định các số là 0 và các mạng con là số 1.

Những bài viết liên quan:

• Host là gì? Toàn tập kiến thức về Host từ A đến Z
• XMLRPC là gì? Ứng dụng & cách vô hiệu hóa XMLRPC khi cần

Có thể thấy, cách tính subnet mask không hề đơn giản. Bạn cần lưu ý các quy tắc đổi sang hệ nhị phân và cách chia subnet để việc tính toán chính xác và hiệu quả nhất. Hy vọng qua bài viết trên đây của FPT Cloud, bạn đã hiểu subnet là gì và biết về cách thức hoạt động, cách chia subnet mask để giảm tải áp lực cho mạng tổng khi sử dụng cho nhiều thiết bị. Để việc sử dụng, lưu trữ hiệu quả, bạn có thể xem thêm bảng giá thuê cloud server và dịch vụ máy chủ.