Web server là gì? Tìm hiểu cơ chế hoạt động của web server

Web server là gì? Quá trình lưu trữ file trang web, giao tiếp qua http,.. Đòi hỏi một quy trình thực hiện bài bản. Web server giữ một vai trò cực kỳ quan trọng trong quá trình này. Vậy chính xác cần hiểu web server là gì? Cơ chế hoạt động cụ thể ra sao? FPT Cloud sẽ cùng bạn giải đáp trong góc tổng hợp sau đây.

Web server là gì?

Web server đơn giản là mấy chủ web, hoạt động như một hệ thống làm nhiệm vụ chứa website. Nó có khả năng kết nối mở rộng với nhiều mạng máy tính khác. Trong đó, máy chủ là nơi lưu trữ dữ liệu tải lên của người dùng, từ mạng lưới tệp tin HTML.

Web server còn có thể định nghĩa theo khái niệm phần cứng và phần mềm. Nếu xét trên khía cạnh phần cứng, web server chính là hệ thống máy tính chuyên dụng thực hiện chức năng lưu trữ file. Nó có khả năng phân cảm đến mạng lưới thiết bị của người dùng đầu cuối. Đồng thời kết nối mạng internet, hỗ trợ truy cập qua tin miền. Còn nếu xét trên khía cạnh phần mềm, web server là tập hợp nhiều phần điều khiển, cho phép người dùng truy cập đến web. Mỗi http server lại ứng với một phần mềm chứa địa chỉ URL và giao thức trình duyệt http. Khi bạn truy cập đến bất kỳ trình duyệt web nào, một file cũng lập tức bị lưu lại trên máy chủ. Tiếp đến, trình duyệt lại yêu cầu file đó phải thông qua giao thức http. Nếu một yêu cầu đầu nối đến máy chủ web, máy chủ http sẽ lập tức gửi tài liệu theo yêu cầu thông qua giao thức http.

>>> Xem thêm: Socket IO là gì? Kiến thức nền tảng cơ bản về Socket IO

Cơ chế hoạt động của web server

Khi truy cập vào một trang web nào đó có nghĩa là bạn đang gửi yêu cầu từ web server. Phần mô tả cơ chế hoạt động sau đây sẽ giúp bạn hiểu hơn về bản chất web server là gì.

Tên miền biến đổi IP địa chỉ

Đầu tiên trình duyệt của người dùng hãy xác nhận IP mà tên miền tech.vccloud.vn cần trỏ đến. Trường hợp thông tin không lưu trữ trong bộ nhớ cache, hệ thống cần gửi yêu cầu từ ít nhất 1 máy chủ DNS. Tiếp theo, máy chủ DNS bắt đầu cho phép trình duyệt xác định địa chỉ IP ứng với tên miền cần trỏ đến. Đây cũng chính là vị trí đặt trang web. Tuy nhiên cần lưu ý rằng IP chỉ có thể xác định khi website lần đầu tiên tên truy cập với máy chủ.

Máy chủ gửi yêu cầu đến trang khách

Sau bước biến đổi tên miền, máy chủ server lại tiếp tục người yêu cầu đến máy khách client. Khi đó, trình duyệt đương nhiên đã xác định địa chỉ IP của trang web. Lúc này, nó có thể tiếp tục yêu cầu URL từ máy chủ web.

Trình duyệt báo địa chỉ trên trang web

Máy chủ web thực hiện phản hồi bằng cách gửi đến sang đã yêu cầu. Trường hợp trang đó không tồn tại hoặc đang xảy ra lỗi, một thông báo lỗi cũng đồng thời xuất hiện.

Trình hiển thị website

Trình hiển thị website sẽ nhận và hiển thị trang dựa theo yêu cầu. Khi đề cập đến trình duyệt web hoặc máy chủ web, bạn có thể hiểu theo hướng khái niệm máy khách và máy chủ.

Phần cứng và phần mềm của web server

Mỗi mô hình web server bao gồm hệ thống phần cứng và tập hợp các phần mềm. Vậy chúng có vai trò và chức năng ra sao?

Phần cứng 

Thường là một máy tính thực hiện chức năng lưu trữ file (bộ phận quan trọng cấu thành web). Chẳng hạn như file ảnh, file javacript, HTML,.. Web server cần kết nối với internet, hỗ trợ truy cập qua domain.

Phần mềm 

Phần mềm có chức năng theo dõi người dùng web khi họ truy cập đến file host từ ít nhất một HTTP server. Mỗi HTTP server lại tương ứng với phần mềm có khả năng đọc URLs. Mọi trình duyệt đều cần đến file host chạy trên web server. Thông thường, trình duyệt đó sẽ gửi yêu cầu file qua HTTP. Nếu một yêu cầu gửi đến đích xác web server, HTTP cũng lập tức gửi muốn yêu cầu phản hồi. 

Cách thức để công khai một trang web

Muốn công khai một trang web bất kỳ, bạn luôn cần đến máy chủ web tĩnh và máy chủ web động.

• Máy chủ web tĩnh: Thường là một server kèm theo HTTP server. Sở dĩ gọi server tĩnh là bởi đơn giản file gửi đến không hề thay đổi tình trạng web.
• Máy chủ web động: Gồm một máy chủ web tĩnh kèm theo một số phần mềm mở rộng.

Mỗi khi xây dựng một trang web cuối, bạn dễ dàng quan sát application server tự động điền đầy đủ nội dung vào HTLM tempate. Tuy nhiên, đó không phải tài liệu thực.

>>> Xem thêm: PostgreSQL là gì? Tìm hiểu về hệ quản trị cơ sở dữ liệu PostgreSQL

Cách thức lưu trữ file và giao tiếp thông qua HTTP trong web server 

Trong quá trình tìm hiểu web server là gì, bạn cần lưu ý tham khảo cơ chế lưu trữ và giao tiếp thông qua HTTP.

Cách lưu trữ các file

Web server có nhiệm vụ chính là thực hiện lưu trữ file của website. Bao gồm toàn bộ file HTML và một số file liên quan khác. Xét trên khía cạnh kỹ thuật, tất cả file đều có thể lưu trên máy tính. Thế nhưng nếu muốn thuận lợi hơn, bạn nên lưu trữ chúng trên web server.

Giao tiếp thông qua HTTP

Ngoài chức năng lưu trữ, web server còn có thể giao tiếp thông qua HTTP. Cụ thể, HTTP hỗ trợ cách thức truyền siêu văn bản giữa hai thiết bị. Hãy hiểu đơn giản nó là tập hợp nhiều quy tắc truyền thông giữa hai thiết bị, cụ thể ở đây là hai máy tính. HTTP giống như giao thức nguyên văn, không phân cấp.

• Textual: Gồm toàn bộ lệnh văn bản thuần túy, người dùng dễ dàng đọc.
• Stateless: Gồm máy chủ và máy khách không lưu lại thao tác thực hiện trước đó.

HTTP đề ra quy tắc rõ ràng với cả người dùng và hệ thống máy chủ giao tiếp. Như vậy trong quá trình thực hiện giao tiếp, bạn cần ghi nhớ một vài điểm dưới đây.

• Chỉ máy khách mới có quyền người yêu cầu đến máy chủ. Đồng thời, chỉ có máy chủ có thể phản hồi yêu cầu của máy khách.
• Nếu tiến hành gửi một file qua HTTP, máy khách phải cung cấp chính xác URL của file.
• Máy chủ web có trách nhiệm phản hồi tất cả yêu cầu HTTP, đặc biệt là thông báo lỗi.

Trên hệ thống máy chủ web, máy chủ HTTP cần thực hiện xử lý và phản hồi yêu cầu. Khi yêu cầu gửi đến, máy chủ HTTP thứ nhất cần kiểm tra URL xem có khớp với file hay không. Nếu khớp, máy chủ lập tức gửi nội dung file về trình duyệt. Trường hợp không khớp, máy chủ sẽ tạo file phù hợp.

>>> Xem thêm dịch vụ cho thuê máy chủ vật lý của FPT Cloud

Một số web server thường gặp 

Trong mục cuối của bài viết về chủ đề web server là gì, FPT Cloud sẽ giải đáp một vài thắc mắc thường gặp về dạng máy chủ này.

Web server Nginx

Đây là loại máy chủ web có reverse proxy với mã nguồn mở cho nhiều giao thức phổ biến. Chẳng hạn như http, https, smtp,.. Bên cạnh đó, đây còn là dạng máy chủ trung hòa tải.

Nginx tập trung vào khả năng đồng bộ hóa, nâng cao hiệu suất hoạt động, tận dụng tài nguyên hiệu quả. Chính thức phát hành từ năm 2004, đến nay Nginx vẫn là một trong những web server được sử dụng nhiều nhất.

Web server IIS

IIS phát hành bởi hãng Windows, một phần trong hệ sinh thái Windows Server. Bao gồm một số dịch vụ cơ bản như web server, FTP server.

Toàn bộ tính năng trong web server đều quản lý một cách độc lập. Hỗ trợ người dùng thêm bớt, thay thế.  Cấu trúc từng phần là một trong những điểm cộng của IIS. Nó là cơ sở để phát triển tính năng mới cho bên phát triển thuộc hệ sinh thái Microsoft và các bên thứ ba. Với tích hợp ASP.NET, IIS loại cảm hỗ trợ tốt người dùng. Đặc biệt là người dùng virtual hosting, PHP, IPV6.

Web server Apache

Đây là một phần mềm máy chủ với mã nguồn mở, được hỗ trợ quản lý bởi Apache Software. Đặc biệt, Apache hoàn toàn miễn phí, tích hợp đầy đủ tính năng của một web server chuyên dụng.

Web server Apache Tomcat

Apache Tomcat được nghiên cứu và phát triển bởi Apache Software Foundation.  Tomcat có phải là gì triển khai ứng dụng thuộc loại Java Servlet và JavaServer Pages. Phần nào này hỗ trợ máy chủ HTTP với ngôn ngữ lập trình Java đơn thuần. Apache Tomcat hoạt động cực ổn định, tích hợp đầy đủ tính năng thương mại kèm giấy phép mã nguồn mở. Đồng thời hỗ trợ đầy đủ hệ điều hành quen thuộc như Linux, Windows, Mac,..

Web server Lighttpd

Lighttpd - một phần mềm với mã nguồn mở, hoàn toàn miễn phí, có tính linh hoạt cao. Ưu điểm lớn của Lighttpd là rất tiết kiệm tài nguyên, yêu cầu cấu hình vừa phải. Phần mềm này được viết theo ngôn ngữ lập trình C, tương thích với tất cả các hệ điều hành phổ biến (Windows, Linux, Mac OS).

Những bài viết liên quan:

• WebRTC là gì? Thành phần & cách thức hoạt động của WebRTC
• Web services là gì? Cấu trúc và chức năng của web services
• Host là gì? Toàn tập kiến thức về Host từ A đến Z
• Mẹo đổi Port Remote Desktop cực nhanh chỉ trong 15s

Lighttpd có thể chạy nhiều ứng dụng web đề vào tích hợp hỗ trợ FastCGI, SCGI và CGI.  Web server là gì? Có thể hiểu đơn giản rằng đây là một dạng máy chủ web hỗ trợ mạng máy tính, chứa nhiều web. Mong rằng phần chia sẻ của FPT Cloud đã cung cấp đến bạn kiến thức cần biết về web server.

FPT Smart Cloud – Nhà cung giải pháp và tư vấn hàng đầu về Điện toán đám mây và Trí tuệ nhân tạo tại Việt Nam.