XAMPP là gì? Hướng dẫn tải, cài đặt và sử dụng phần mềm XAMPP trên Windows & Linux

XAMPP là một trong những phần mềm giả lập máy chủ web mã nguồn mở, thường được các lập trình viên trên thế giới sử dụng để tạo server ảo trên máy tính cá nhân nhằm phục vụ cho mục đích phát triển website PHP, chạy dự án WordPress hoặc học lập trình web. Ngoài ra, nếu bạn đang tìm giải pháp mạnh mẽ hơn trong môi trường thực tế, bạn có thể tham khảo dịch vụ cho thuê máy chủ vật lý chất lượng cao của FPT Cloud.

Trong bài viết này, chúng tôi sẽ mang đến các khái niệm liên quan đến XAMPP, cách thức tải, cài đặt và sử dụng phần mềm này cũng như các nội dung liên quan khác nhằm cung cấp cho bạn thông tin chuyên sâu về phần mềm giả lập máy chủ web XAMPP.

1. Xampp là gì?

Xampp là một phần mềm mã nguồn mở đa nền tảng, được thiết kế để giả lập máy chủ web cục bộ (localhost), phù hợp cho môi trường phát triển website trên máy tính cá nhân. Phần mềm này được phát triển bởi Apache Friends, tích hợp sẵn các công nghệ lõi như Apache HTTP Server, MariaDB, ngôn ngữ lập trình PHP và Perl, cùng với các công cụ hỗ trợ như phpMyAdmin, FTP Server, và Mail Server.

Xampp là từ viết tắt của 5 chữ cái: X - Cross-Platform, A - Apache, M - MariaDB, P - PHP và P - Perl:

• X - Cross-Platform (Ứng dụng đa nền tảng): Là viết tắt của các hệ điều hành mà nó hoạt động, đó là Windows, Linux, Mac OS X và Solaris.
• A - Apache Server: Là web server được biết đến là máy chủ được sử dụng rộng rãi trên khắp thế giới với mục đích phân phối nội dung web. Đây là ứng dụng được cung cấp miễn phí dưới dạng phần mềm miễn phí được phát hành bởi Apache Software Foundation.
• M - Hệ quản trị cơ sở dữ liệu MariaDB: Là hệ quản trị cơ sở dữ liệu quan hệ (RDBMS) mã nguồn mở, được phát triển từ MySQL và hiện là một trong những hệ quản trị phổ biến trên thế giới. MariaDB được tích hợp trong XAMPP để cung cấp khả năng lưu trữ, truy xuất và quản lý dữ liệu cho các ứng dụng web, hoạt động hiệu quả khi kết hợp với PHP và các thành phần khác trong phần mềm XAMPP.

>> Xem thêm: Mongo Database là gì? Cập nhật thông tin mới nhất về Mongo Database

• P - Ngôn ngữ lập trình PHP: Là ngôn ngữ lập trình phía máy chủ (server-side) phổ biến, được sử dụng để phát triển các trang web. PHP có thể chạy trên hầu hết các hệ điều hành như Windows, Linux, macOS và hỗ trợ nhiều hệ quản trị cơ sở dữ liệu như MySQL, MariaDB, PostgreSQL, Oracle,… Trong XAMPP, PHP được tích hợp sẵn, giúp người dùng dễ dàng thiết lập môi trường phát triển web nhanh chóng.
• P - Ngôn ngữ lập trình Perl: Là ngôn ngữ lập trình mạnh mẽ, thường được sử dụng trong quản trị hệ thống, quản trị mạng, xử lý văn bản và phát triển web. Perl hỗ trợ lập trình phía máy chủ và có thể được dùng để xây dựng các ứng dụng web động. Trong XAMPP, Perl được tích hợp sẵn nhằm hỗ trợ người phát triển thử nghiệm và triển khai các ứng dụng viết bằng Perl một cách thuận tiện.

Phần mềm giả lập XAMPP 8.1.1 gồm có các thành phần với phiên bản cụ thể:

• Apache 2.2.14 (IPv6 enabled) + OpenSSL 0.9.8l
• MySQL 8.0.1
• PHP 8.1.1
• phpMyAdmin 4.9.0
• Perl 5.16.3

Không giống như AppServ – vốn có giao diện quản trị hạn chế, XAMPP cung cấp Control Panel trực quan, cho phép người dùng dễ dàng bật/tắt hoặc khởi động lại từng dịch vụ máy chủ một cách linh hoạt. Nhờ khả năng cài đặt nhanh, vận hành đơn giản và hỗ trợ đa nền tảng (Windows, Linux, Mac OS X và Solaris), XAMPP trở thành lựa chọn phổ biến cho lập trình viên web khi cần xây dựng và kiểm thử dự án trong môi trường nội bộ.

Hiện nay, XAMPP có 6 thông tin quan trọng được nhiều người dùng quan tâm là: Nhà phát triển, Phiên bản ổn định, Phiên bản xem thử, Ngôn ngữ lập trình, Hệ điều hành và Thể loại. Vậy cụ thể các thông đó của xampp là gì?

2. Hướng dẫn cách tải phần mềm giả lập XAMPP

2.1 Hướng dẫn cách tải phần giả lập XAMPP trên hệ điều hành Windows

Để tải phần mềm XAMPP, bạn chỉ cần truy cập vào đường dẫn sau: https://www.apachefriends.org/download.html, sau đó lựa chọn các phiên bản phù hợp với máy tính của bạn để install. XAMPP cung cấp 3 phiên bản dành cho windows 7 và windows 10: 8.0.30 / PHP 8.0.30 (64 bit), 8.1.25 / PHP 8.1.25 (64 bit) và 8.2.12 / PHP 8.2.12 (64 bit).

2.2 Hướng dẫn cách tải phần mềm giả lập XAMPP trên hệ điều hành Linux

Tương tự như cách thức download của hệ điều hành Windows, để tải XAMPP cho hệ điều hành Linux, bạn chỉ cần truy cập vào đường dẫn sau: https://www.apachefriends.org/download.html, sau đó lựa chọn 1 trong 3 phiên bản XAMPP phù hợp với máy tính cá nhân của bạn: 8.0.30 / PHP 8.0.30 (64 bit), 8.1.25 / PHP 8.1.25 (64 bit) và 8.2.12 / PHP 8.2.12 (64 bit).

>>> Xem thêm: Hướng dẫn cách cài đặt Ubuntu đơn giản, nhanh chóng từ A – Z – dành cho những ai sử dụng XAMPP trong môi trường Ubuntu/Linux.

3. Hướng dẫn cách cài đặt phần mềm giả lập XAMPP

3.1 5 bước cài đặt chương trình tạo máy chủ web XAMPP trên Windows

5 bước chi tiết để cài đặt gói phần mềm chạy máy chủ nội bộ XAMPP (XAMPP Local host server package) trên windows:

• Bước 1: Tải phiên bản XAMPP phù hợp về máy tính của bạn (đã hướng dẫn ở nội dung bên trên).
• Bước 2: Trong file tải về, chọn file có đuôi .exe.
• Bước 3: Trên cửa sổ setup, hãy chọn những phần mềm bạn muốn cài đặt và tích chọn vào các phần mềm đó. Ví dụ, bạn muốn cài WordPress trên XAMPP, MySQL, PHPMyAdmin và Apache là phần mềm phải buộc chọn. Sau khi chọn các phần mềm cần cài đặt, chọn Next.
• Bước 4: Chọn thư mục để cài đặt và nhấn Next.
• Bước 5: Sau đó, chờ đợi để máy tính bạn cài đặt, sau khi hoàn thành chọn Finish. 

3.2 4 bước cài đặt chương trình tạo máy chủ web XAMPP trên Linux

4 bước cụ thể để setting hệ thống máy chủ ảo cục bộ XAMPP trên Linux:

• Bước 1: Tải phiên bản XAMPP phù hợp về máy tính của bạn (đã hướng dẫn ở nội dung bên trên).
• Bước 2: 

Sau khi file được tải về, tìm và chọn file có tên sau trong file cài đặt (giả sử bạn cài đặt phiên bản Linux 8.0.30 / PHP 8.0.30): xampp-linux-x64-8.0.30-0-installer.run  trong file cài đặt. Tùy từng file sẽ có tên khác nhau, bạn cần chú ý thông tin này để quá trình cài đặt không gặp lỗi.

Sau đó, thêm quyền thực thi cho file cài đặt như sau:

cd thu_muc_chua_file_cai_dat/

sudo chmod +x xampp-linux-x64-8.0.30-0-installer.run

Chọn cài đặt với quyền sudo.

sudo ./xampp-linux-x64-8.0.30-0-installer.run

Nhấn Next để cài đặt.

• Bước 3: Sau đó, của số setup hiện ra, tiếp tục chọn Next tại các cửa sổ hiện ra.
• Bước 4:  Sau đó, chờ đợi để máy tính bạn cài đặt, sau khi hoàn thành chọn Finish.

3.3 Cách thức kiểm tra xem phần mềm giả lập XAMPP đã được cài đặt thành công hay chưa?

Để kiểm tra về việc cài đặt phần mềm giả lập XAMPP, bạn cần truy cập vào ở đĩa C, mở phần lưu trữ XAMPP và truy cập vào localhost htdocs. Để kiểm tra, lưu các dữ liệu htdocs vào một file tên Test. Sau đó lưu các dữ liệu htdocs vào một file tên Test. Gõ đoạn mã bên dưới vào Notepad:

<html>

 <head>

 <title>PHP-Test</title>

</head>

<body>

<?php echo '<p>Hello World</p>'; ?>

</body>

</html>

Sau đó lưu dưới đuôi .php và lưu đoạn mã này vào file Test.

Bước cuối cùng, vào trình duyệt web và gõ Localhost / Test / Test.php. Nếu hiện chữ Hello World nghĩa là XAMPP đã được cài đặt thành công.

3.4 Những lưu ý quan trọng khi cài đặt chương trình tạo web server XAMPP cho máy tính

Trong quá trình cài đặt XAMPP trên máy tính của bạn, cần lưu ý một số vấn đề sau đề việc cài đặt được diễn ra thuận lợi và thành công, cụ thể:

• Bạn phải xóa các phần mềm liên quan đến việc làm của localhost, chẳng hạn như PHP, MySQL
• Lưu ý nếu máy chủ đã cài đặt sẵn IIS, bạn không cần phải cài XAMPP bởi vì IIS đã hỗ trợ các chức năng tương tự XAMPP

>>> Xem thêm: Active Directory là gì? Cấu trúc & cách cài đặt Active Directory

Không dùng đồng thời các công cụ tạo localhost. Nếu máy tính bạn có các công cụ tạo localhost, nên gỡ các công cụ này trước khi XAMPP, bởi trong quá trình sử dụng, các phần mềm tạo localhost sẽ gây xung đột với nhau.

Sau đây, làm một số phần mềm sẽ gây trở ngại khi sử dụng XAMPP, bạn có thể khắc phục lỗi khi sử dụng như sau: 

• Máy tính đang cài Skype: Khi bạn sử dụng Skype, cổng mạng 80 sẽ bị skype sử dụng. Do đó, bạn có thể thực hiện thao tác như sau: Skype -> Tools -> Connection Options -> và bỏ chọn phần “Use port 80 and 443…..” và chọn một cổng bất kỳ. Thao tác này sẽ giúp bạn có thể sử dụng được XAMPP.
• Tắt tường lửa: Nếu máy tính bạn đang sử dụng hệ điều hành Windows và có cài đặt tường lửa, bạn cần phải tắt cài đặt này và các phần mềm Antivirus khác, bởi các phần mềm có thể chặn cổng 80 hoặc chặn các ứng dụng website trên server, dẫn đến XAMPP không thể hoạt động.
• Tắt User Account Control Windows: User Account Control trên windows thường giới hạn quyền truy cập khi sử dụng và cài đặt XAMPP. Do đó bạn nên tắt User Account Control trước khi cài đặt XAMPP.

4. Hướng dẫn sử dụng phần mềm XAMPP trên Windows & Linux

4.1 Hướng dẫn sử dụng XAMPP trên hệ điều hành Windows

Để sử dụng XAMPP trên máy tính windows, chúng ta cần thực hiện các thao tác sau:

• Khởi động localhost

Người dùng khởi động localhost bằng cách truy cập thư mục C:xampp, sau đó mở file xampp-panel.exe. Bảng điều khiển hiện lên, chọn start hai ứng dụng MySQL và Apache để khởi động Webserver. Khi các ứng dụng chuyển qua màu xanh tức là localhost đã khởi động.

• Các thao tác trên Localhost

Cơ chế phân thư mục

• Mở thư mục C:xampphtdocs, sau đó tạo một thư mục.
• Website sẽ ở trong một thư mục mới bất kỳ, thư mục chứa website đặt tên tenthumuc.
• Để chạy chương trình, truy cập vào link C:xampphtdocstenthumuc.
• Copy một tập tin bất kỳ vào C:xampphtdocstenthumuc.

Bạn sẽ thấy  https://localhost/tenthumuc sẽ xuất hiện tên tệp tin vừa copy.

Điều này, có thể thấy rằng https://localhost/tenthumuc là tên thư mục gốc của C:xampphtdocstenthumuc.

Cơ chế phân chia các đường dẫn trên website sẽ căn cứ vào cấu trúc thư mục và các file trong thư mục đó.

Tạo cơ sở dữ liệu mySQL

Để tạo một cơ sở dữ liệu MySQL trên localhost, thực hiện các bước sau:

• Bước 1: Truy cập vào http://localhost/phpmyadmin, sau đó chọn mục Databases.
• Bước 2: Người dùng sẽ nhập database cần tại ô Database, phần Create database. Trong phần Collation, chọn utf8_unicode_ci, sau đó chọn Create.

>> Xem thêm: Hướng dẫn cách MySQL reset Root Password trên các hệ điều hành – khi bạn quên mật khẩu root trong quá trình làm việc với cơ sở dữ liệu

Bước 3: Bên trái phần menu, database vừa tạo sẽ xuất hiện, quá trình tạo cơ sở dữ liệu SQL được hoàn thành.

4.2 Hướng dẫn sử dụng XAMPP trên hệ điều hành Linux

Để sử dụng XAMPP trên máy tính Linux, chúng ta cần thực hiện các thao tác sau:

• Khởi động XAMPP

Trên hệ điều hành Linux, khởi động XAMPP bằng command line bằng cách gõ lệnh sau:

sudo /opt/lampp/lampp start

• Khởi động trình quản lý

Gõ lệnh sau: sudo /opt/lampp/manager-linux-x64.run

5. Các công dụng chính của XAMPP

XAMPP là một phần mềm giả lập máy chủ web cục bộ (local web server), giúp lập trình viên dễ dàng xây dựng, phát triển và kiểm thử website hoặc ứng dụng web ngay trên máy tính cá nhân của mình mà không cần kết nối internet hay thuê server riêng. Với khả năng tương thích cao, hoạt động ổn định trên nhiều hệ điều hành (Windows, Linux, Mac OS X và Solaris) và tích hợp sẵn các công cụ như Apache, MariaDB, PHP và Perl, XAMPP đặc biệt phù hợp cho việc học tập, nghiên cứu và thử nghiệm mã nguồn PHP (PHP open source). Nhờ sử dụng máy chủ chạy trên máy tính cá nhân, máy tính có thể đóng vai trò như một server, sử dụng ổ cứng làm nơi lưu trữ dữ liệu cho website. 

Tuy nhiên, đối với các website kinh doanh, các website cần vận hành liên tục thì không nên sử dụng XAMPP bởi không khả thi. Lý do là localhost dùng máy tính để làm máy chủ dẫn đến việc duy trì máy chủ không đảm bảo tốc độ và gây khó khăn trong hoạt động. Với các loại hình này, các chủ website sẽ thuê server hosting riêng.

6. Ưu điểm và nhược điểm khi sử dụng phần mềm web server XAMPP

6.1 Ưu điểm của phần mềm mã nguồn mở XAMPP

XAMPP là phần mềm giả lập có những ưu điểm nổi trội như sau:

• Có thể linh hoạt sử dụng trên nhiều hệ điều hành khác nhau như: Windows, Linux, Mac OS X và Solaris
• Mang đến nhiều chức năng hữu ích như lập mail server giả định, lập server giả định, hỗ trợ SSL trên localhost với cấu hình sử dụng đơn giản.
• XAMPP tích hợp nhiều tính năng đi cùng với các thành phần quan trọng như Apache, PHP, MySql. Điều này có nghĩa là người sử dụng không cần cài đặt riêng lẻ mà chỉ cần có XAMPP bạn sẽ có một website với server hoàn chỉnh.

>>> Xem thêm: Kubernetes (K8s) là gì? Chức năng và cơ chế hoạt động chi tiết

• Tạo mã nguồn mở: XAMPP với giao diện quản lý dễ dàng, tiện lợi. Người dùng hoàn toàn chủ động sử dụng trong chế độ khởi động lại hoặc là bật hay tắt đối với máy chủ phù hợp với gian của bạn.

6.2 Hạn chế của phần mềm mã nguồn mở XAMPP

Những nhược điểm của phần mềm XAMPP:

• Cấu hình của XAMPP khá đơn giản, do đó cấu hình nhận được sự hỗ trợ về cấu hình module. Bên cạnh đó, XAMPP không có cả MySQL, mang đến sự bất tiện cho người sử dụng.
• XAMPP là phần mềm có dung lượng tương đối nặng, lên tới 141Mb.
• Không có nhiều phiên bản đối với từng phần server như Apache hay PHP mà phải cài đặt riêng.

7. Các câu hỏi thường gặp XAMPP

7.1 Bitnami For XAMPP là gì? Cách cài đặt

Bitnami For XAMPP hay còn có tên gọi khác là Bitnami Modules, được biết đến những ứng dụng mã nguồn mở phổ biến của Bitnami được đóng gói lại. Để tìm kiếm Bitnami For XAMPP, bạn có thể tìm kiếm tại website: https://bitnami.com/stack/xampp với hơn 15 gói ứng dụng có sẵn. Một số gói ứng dụng phổ biến như Drupal, OrangeHRM, PrestaShop, WordPress, Joomla!, Drupal.

7.2 Hosting nào tương thích với XAMPP?

Amazon Web Services (AWS), Microsoft Azure, và Google Cloud Platform là các hosting tương thích với XAMPP.

7.3 Cách xử lý thời gian trong XAMPP không đúng như thế nào?

Để xử lý thời gian không đúng trang XAMPP, hãy truy cập vào User Control Panel đi cùng với điều kiện là bạn phải có tài khoản XAMPP.

7.4 Cách chạy php file trong XAMPP Web?

Để chạy file PHP bằng XAMPP, bạn cần thực hiện theo 3 bước sau:

• Bước 1: Cài đặt XAMPP và khởi động Apache trong Control Panel.
• Bước 2: Lưu file PHP vào thư mục htdocs (ví dụ: C:\xampp\htdocs\tenfile.php).

Bước 3: Mở trình duyệt và truy cập địa chỉ http://localhost/tenfile.php.

Hy vọng qua bài viết của FPT Cloud đã giúp bạn tìm hiểu các khái niệm cơ bản về XAMPP như XAMPP là gì, cách download, install, sử dụng phần mềm trên Windows và Linux cũng như thông tin về ưu nhược điểm để bạn có thể sử dụng hiệu quả XAMPP cho công việc và học tập.